Финансии / Банкарство

Управување со средства и обврски (АЛМ) − стратегија и предизвик

Наташа Трајкова | Авторот е раководител на Дирекција за тргување, ликвидност, АЛМ и трезор - Стопанска банка а.д. Битола

Управување со средствата и обврските (АЛМ) е практика која ја користат финансиските институции за усогласување на финансиските ризици што произлегуваат од несовпаѓањето на средствата и на обврските. Со стратешко совпаѓање на средствата и на обврските, финансиските институции можат да постигнат поголема ефикасност и профитабилност, истовремено намалувајќи го ризикот. АЛМ е координиран процес кој го надгледува целиот биланс на организацијата, вклучувајќи координација меѓу многу различни оддели, процес кој може да биде предизвикувачки и долготраен.
Ризиците со кои се соочуваат банките се повеќедимензионални и меѓусебно поврзани. Некои од најчестите ризици кои ги решава АЛМ се каматниот ризик и ликвидниот ризик.
Каматниот ризик се однесува на ризиците поврзани со промените на каматните стапки и како промената на каматните стапки влијае на идните парични текови.
Ликвидниот ризик се однесува на ризиците поврзани со способноста на финансиската институција да ги исполни своите сегашни и идни обврски.
Освен каматните и ликвидните ризици, постојат и други видови ризици кои се решаваат преку АЛМ. Еден пример е валутниот ризик, ризик поврзан со промените на девизните курсеви. Друг пример е ризикот од пазарот на капитал кој е поврзан со промената на цените на капиталот.
Типични предизвици со кои банките се соочуваат од гледна точка на управување со активата и кои можат да предизвикаат значителни профитабилни ефекти за една банка се:
Предизвик 1 – Промена на нивото на ризик од каматните стапки;
Предизвик 2 – Промена во однесувањето на клиентите;
Предизвик 3 – Управување со ризиците во внатрешни и регулаторни ограничувања;
Предизвик 4 – Балансирање меѓу промените во вредноста и промените во нето-приходите од камата.

Во последниве години се зголеми фокусот на универзалниот банкарски модел, како и новите регулативи кои се фокусираат на практиките на управување со средствата и обврските (АЛМ). Во средина на ниски каматни стапки и експанзија на монетарната политика постои зголемена конкуренција за бизнисите со заеми и со депозити.
Целосната АЛМ-рамка се фокусира на долгорочна стабилност и на профитабилност со одржување на ликвидните барања, управување со кредитниот квалитет и обезбедување на доволно оперативен капитал. За разлика од другите практики за управување со ризик, АЛМ е координиран процес кој користи рамки за надгледување на целиот биланс на организацијата и се осигурува дека средствата се инвестираат најоптимално, а обврските се сметаат за долгорочни.
За разлика од традиционалните практики за управување со ризикот, АЛМ е тековен процес кој постојано ги следи ризиците за да се осигури дека организацијата е во рамките на својата ризична толеранција и се придржува кон регулаторните рамки.
Како што навлегуваме подлабоко во 2024 година, светот на управувањето со активата и со обврските продолжува да еволуира брзо, воден од технолошки напредок, регулаторни промени и менување на динамиката на пазарот.
Клучните трендови кои ги обликуваат АЛМ-стратегиите за 2024 година се:
1. Зголемено усвојување на вештачката интелигенција (AI) и машинско учење (ML)
Интеграцијата на вештачката интелигенција (AI) и машинското учење (ML) во процесите на АЛМ повеќе не е футуристички концепт, туку сегашна реалност. Овие технологии овозможуваат поточни и попрецизни проценки на ризикот во реално време, на предвидување и на донесување одлуки. Финансиските институции го зајакнуваат AI за да ги зајакнат своите предвидливи способности, што ќе доведе до поцврсти и понапредни АЛМ-стратегии.
2. Фокус на климатски ризик и одржливо финансирање
Одржливоста стана централна тема во АЛМ, со зголемен акцент на интегрирањето на факторите на животната средина, општеството и управувањето (ЕСГ) во рамките за управување со ризикот. Финансиските институции активно го разгледуваат влијанието на климатските ризици врз нивните имотни и одговорни ресори, усогласувајќи ги нивните стратегии со принципите на одржливо финансирање.
3. Зајакната регулаторна уверливост
Регулаторните тела во светот ги ажурираат своите рамки за решавање на новите ризици и за промовирање на финансиска стабилност. Во 2024 година сме сведоци на поголем фокус на усогласеноста со еволуирачките регулативи како што се Базел IV и други поврзани со ликвидните и со капиталните барања. Овој тренд ги поттикнува финансиските институции да ги реконструираат своите АЛМ-процеси за да обезбедат придржување кон овие нови стандарди.
4. Порастот на известувањето на АЛМ во реално време
Побарувачката за известување во реално време ги трансформира АЛМ-операциите. Способноста за инстантен пристап и анализа на податоци станува клучна за навремено донесување одлуки. Институциите инвестираат во напредни платформи за управување со податоци и анализи за олеснување на побрзи и поефикасни процеси на известување.
5. Префрлање кон интегрирано управување со ризик
Се зголемува трендот за интегрирање на АЛМ со пошироки рамки за управување со ризикот. Овој холистички пристап им овозможува на институциите да добијат посеопфатно разбирање на нивните профили на ризик, имајќи ги предвид кредитните, пазарните, ликвидните, оперативните и другите ризици.
Европската централна банка за периодот 2024 − 2026 година ги сумира и ги прилагодува своите работните програми планирани за решавање на идентификуваните ранливи страни:
Приоритет 1: Зајакнување на отпорноста на итни макрофинансиски и геополитички шокови;
Приоритет 2: Забрзување на ефикасното отстапување на недостатоците во управувањето и во управувањето со климатските и еколошките ризици;
Приоритет 3: Понатамошен напредок во дигиталната трансформација и градење на стабилно оперативни рамки за отпорност.

Спроведувањето на АЛМ-рамките може да обезбеди бенефиции за многу организации бидејќи е важно организациите целосно да ги разберат своите средства и обврски. Една од придобивките од спроведувањето на АЛМ е тоа што институцијата може да ги менаџира своите обврски стратешки за подобро да се подготви за идните неизвесности.

ПРЕПОРАЧАНО