Page 10 - mart 2020

ПеРСПектИВА
Зоран Јовановски

Авторот е економист

ВИРуСИте НОСАт И

екОНОмСкА штетА

о моментов кога е пишуван фаза кога светската здравствена органи-
овој текст, дау-Џонсовиот ин- зација сѐ уште го смета корона вирусот за
дастриал евериџ индексот епидемија, а не за пандемија. во момен-
(DJIA) на Њујоршката берза за тов не знаеме дали ќе остане состојбата
всамо два дена изгуби цели 6,6% таква, но работите се движат во насока на
од својата вредност. оние што по падот на прогласување пандемија. патем, интерес-
вредноста на акциите првиот ден купија но е дека самиот збор потекнува од два
акции по пониска цена од претходно ми- грчки збора, пан (сите) и демос (луѓе), од-
слеа дека направиле супер потег, но кога носно болест што е заразна и би погодила
падот со речиси ист интензитет продолжи голем број луѓе во светот, не само одреде-
и вториот ден, веќе не беа среќни. на земја или регион.
инвеститорите на берзата во контину- и пред корона вирусот проекциите за
итет со внимание ги перципираа вестите автомобилската индустрија во светот не
за корона вирусот, но досега генерално беа сјајни. некои од нив упатуваа на оче-
се сметаше дека тоа е главно прашање на куван пад на производството за 2,6 % во
азија. сега веќе се калкулира и ризикот 2020 година со што тоа би се свело на про-
од пандемија во светот, со сите придруж- изводство на 89 милиони возила. корона
ни последици. информацијата од амери- вирусот само ги влоши работите. Мојот
канскиот центар за контрола на болести и разговор со менаџер на голема компанија
превентива со упатства што треба да пра- во земјава што произведува делови за гло-
ват училиштата во сад во случај на ши- балната автомобилска индустрија овоз-
рење на вирусот и во таа земја го направи можи увид во дополнителни детали и од
песимизмот за идните економски случу- прва рака ги потврди стравувањата.
вања преголем за да може да се игнорира. две фабрики на Хонда и две фабрики
во 2018 година, светска банка го имаше на нисан во кина требаше да продолжат
проценето годишниот глобален трошок со производството на 24 февруари, но
од пандемија, со интензитет средно голем рестартирањето е одложено за 11 март.
кон голем, на околу 570 милијарди амери- се проценува дека штетата од корона ви-
кански долари или околу 0,7 % од глобал- русот за аптив, глобалниот технолошки
ниот доход. сега веќе некои други процен- гигант во автомобилската индустрија, ќе
ки на штетата од актуелниот корона вирус достигне до 200 милиони американски
одат до еден трилион долари затоа што долари. Македонската економија не е из-
луѓе не одат на работа, не се произведува, олиран пуст остров во оваа приказна. вле-
луѓето помалку патуваат, се прекинува- зот на странските директни инвеститори,
ат синџирите на набавка. постојат разни особено оние од автомобилската индус-
проценки, но не постои конзистентна ме- трија, нѐ поврзаа со светот. станавме дел
тодологија за предвидување на економ- од глобалните синџири на набавка со сите
ските штети од пандемии. и сето ова во погодности, но и ризици што ги носи тоа.

10 март 2020