Page 32 - mart 2020

еВРОИНтегРАцИИ

дат поканети да го следат внимателно и ќе биде нашиот пристап и динамика, се-
подиректно процесот на пристапување. когаш имајќи на ум дека најтешкиот дел
динамизирањето е вториот клучен од преговорите всушност се одвива дома.
елемент што се воведува со новата мето- подготвеноста и изборот на приоритети-
дологија како можност за забрзани прего- те ќе има директно влијание врз темпото
вори за пристапување. главниот новитет на преговорите за пристапување. не тре-
е групирањето на 33 поглавја на Acquis ба да ги изгубиме предвид поглавјата 34
(правото на еу) во само шест области (фун- (институции, јазик) и 35 (други прашања,
даментални барања, внатрешен пазар, односно сето она што не е опфатено со
конкурентност и инклузивен раст, зелена другите 34 поглавја) кои треба да се раз-
агенда и одржлива конективност, ресур- гледуваат одделно од оваа методологија,
си, земјоделство и кохезија, и надворешни што во нашиов случај може да биде поли-
односи). групирањето нуди можност да се тички особено чувствително.
забрза процесот, на пример со можност ангажираниот капацитет е третата
за отворање на 8/9 поглавја одеднаш. но, клучна точка на методологијата која е од
предуслов за ова динамизирање и да се суштинска важност за спроведување на
случи е да се биде исклучително добро реформите и успешни и динамични прис-
подготвен, стратешки организиран при тапни преговори. динамиката на проце-
планирање на процесот, со поставување сот на преговори ќе зависи пред сѐ од ка-
на приоритетите во коректен редослед пацитетите и од ресурсите што се ставени
и обезбедување на потребните домаш- на располагање на обете страни. никој не
ни ресурси за да може да се реализираат би сакал да завршиме со добар документ
прифатените обврски. новиот пристап и силна политичка волја, но без доволно
исто така дава можност за затворање на ресурси и капацитет за да го спроведеме
поглавја во рок од една година од нивното она што сме го договориле и што сме го
отворање, доколку се исполнети сите од- ветиле. од наша страна, кон прашањето
редници и доколку веќе сме напреднале на капацитетите треба да му пристапиме
значително во хармонизацијата во тие об- како на итно прашање, односно пред сѐ да
ласти. „основни или фундаментални ба- ги преиспитаме, редизајнираме и реорга-
рања“ (Fundamentals) е најсложен и секако низираме сите структури за координација,
најтежок од шесте области (правосудство, да ги прилагодиме на новата методологија
фундаментални права, правда, слобода и без притоа да ги нарушиме постигнатите
безбедност, јавни набавки, статистика и резултати и функционалноста на постој-
финансиска контрола), но тоа е всушност ниот систем.
темелот врз чија основа треба да се вос- Четвртиот клучен елемент во новата
постави доверба меѓу договорните страни методологија е реверзибилноста или по-
со цел да се обезбеди неопходната креди- зитивната и негативната условеност, на-
билност. овој кластер ќе биде отворен прв града и казна. целосно има смисла да се
при преговорите и ќе се затвори последен. наградат државите кои напредуваат во
со новата методологија, во овој кластер преговорите (преку можност за поблиска
се вметнати и: економските критериуми, интеграција и зголемени средства за под-
функционирање на демократските инсти- дршка на реформите), и обратно, да се
туции и реформа на јавната администра- санкционираат оние држави што стагни-
ција. овие области како теми не се нови, раат, забавуваат или дури и назадуваат
тие беа дел од пристапниот процес и пре- (преку стопирање на преговорите или сус-
тходно, но нивното воведување како дел пензија, замрзнување или намалување на
од преговорите во овој кластер е ново и средствата од еу-фондовите и одземање
заслужува посебно внимание. другите пет на погодностите за слободен пристап до
кластери (и сите други 28 поглавја) можат еу-пазарот). во принцип не би имале за-
да се отворат во зависност од степенот на белешки за реверзибилноста, но она што
нивната подготвеност и нивото на при- треба дополнително да се преиспита е
оритет според наша проценка. останува новопредложениот модел на одлучување
на нас дома да се усогласиме за тоа каков за санкции, што е различен од оној што

32 март 2020