Page 4 - ljupco 11 2019

„ СВЕТ

дејствување во 19 век. Според тоа, со ова
воспоставување сакавме да оставиме
простор за субјектите да можат во ГДР да
Црквите беа единствените големи организации станат граѓани, политички субјекти кои ја
во ГДР со свои независни и (за Протестантска- преземаат одговорноста за сопствената
та црква) демократски структури. Во црквата реалност.
Второ, со формирањето на оваа пар-
имаше луѓе кои беа обучени во сопствената ду- тија се ставивме во меѓународен контекст
ховна традиција и вежбаа во слободна комуника- со цел да бидеме дел од глобалните пре-
ција. Така, не е ни чудо што на многу места анга- дизвици и да го надминеме провинција-
жираните христијани, пастори и службеници на лизмот на Комунистичката ГДР.
Трето, со формирање на Социјалде-
црквата играа обемна улога во воспоставување- мократската партија ја повлекувавме со-
то на опозициските движења и модерирање на цијалдемократската рака од симболот на
тркалезните маси партискиот грб на комунистичката пар-
тија Единствена социјалистичка партија
на Германија – СЕД (ракувањето на Пик
и на Гротевол, КПД и СПД) и ја повлеку-
ди. Црквата може да ги поттикне луѓето и вавме својата идеолошка легитимност од
да ги охрабри кон слободно ориентирано- СЕД. Се спротивставивме на монополот на
то размислување и акција – и тоа го напра- СЕД за вистината и за моќта и сакавме да
вивме во годините – но црквата не можеше се соочи со потребата за легитимност од
да претстави програмска опозиција. Затоа, граѓаните.
на почетокот на 1989 година, решивме да За разлика од некои други во опози-
ја формираме Социјалдемократската пар- цијата, ние баравме не само демократ-
тија во ГДР. ски реформи (што ќе ги создадат оние на
власт). Нашата загриженост беше да се
ПАСТОРИТЕ И создадат институционални предуслови за
СОЦИЈАЛДЕМОКРАТИЈАТА да се гарантира придржување кон човеко-
Зошто двајцата протестантски пасто- вите права и демократско учество преку
ри не сакаа да формираат христијанска владеење на правото и поделба на вла-
партија? На ова прашање често одгова- стите. За ова, сепак, беше неопходно да се
рав: од теолошки причини. Сакавме да се подготвиме да преземеме политичка одго-
спротивставиме на каква било политичка ворност.
инструментализација на христијанското Пресудно за успехот на мирната рево-
верување за политички цели. Библијата не луција беа и обете работи – заедничкото
може да ги оправда практичните транс- политичко дејствување на демократска-
портни или здравствени политики, туку та опозиција и масовните демонстрации
може да обезбеди само основна етичка што ѝ ја дадоа на оваа акција неопходната
ориентација; ниедна партија не може да тежина. Кога на улиците на Лајпциг на 9
тврди дека е повеќе христијанска од дру- октомври 1989 година се појавија 70 000
га. Секој поединец мора да се фокусира на луѓе, командантите не се осмелија да ги
достоинството на човечките суштества и распоредат трупите што им беа при рака
затоа им овозможува на слабите да учест- и да ги прекинат демонстрациите со сила.
вуваат и да се интегрираат. Ова го доживеав во Магдебург, каде што се
Во моето програмско предавање на ос- собраа меѓу 5 000 и 8 000 луѓе. Бевме во
новањето на партијата, на 7 октомври 1989 катедралата во Магдебург. Вооружените
година, на 40-тиот роденден на ГДР, ова го трупи беа долу покрај реката Елба, но на
оправдав на три начина. крајот не интервенираа. Од таа точка јас
Прво, се стававме во традицијата на бев убеден: ќе успееме да воспоставиме
најстарата демократска партија во Гер- демократија!
манија преку која обесправените и на- Берлинскиот ѕид падна на 9 ноември
пуштените станаа субјекти на политичко 1989 година. Беше целосно неочекувано.

ноември 2019 103