Page 7 - ljupco 11 2019
P. 7

СВЕТ





                                                           на обединување“ – беше крајно проблема-
                                                           тично.  Секој  кој  користеше  вакви  карак-
                                                           теризации не можеше да биде изненаден
                                                           кога  се  појавија  стравови  во  соседните
                                                           земји дека Германија – штом ќе се обедини
                                                           – може да донесе многу различни позиции
                                                           за границата или за други прашања. Како и
                                                           да е, за разлика од Вили Брант, кој во 1970
                                                           година ризикуваше многу политички кога
                                                           иницираше драматичен процес на помиру-
                                                           вање со Полска и го потпиша Варшавскиот
                                                           договор,  Хелмут  Кол  не  беше  подготвен
         Кога на улиците на Лајпциг на 9 октомври 1989 година   да ризикува да изгуби ниеден глас – иако
         се појавија 70.000 луѓе на многумина им беше јасно дека   беше јасно дека тој сигурно ќе победи на
         режимот во ГДР е пред крај                        изборите.  Наместо  тоа  го  извиси  Тадеуш
                                                           Мазовјецки,  првиот  некомунистички  пре-
                  демократската партија во ГДР сè уште се   миер  на  Полска,  иако  на  Мазовјцки  итно
                  залагав  за  мировен  договор  за  решавање   му требаше успех во однос на прашањето
                  на  германското  прашање.  Сега  Геншер   на границата.
                  јасно стави до знаење зошто таквата тер-    Од наша гледна точка, териториите беа
                  минологија и какви било процедури мора   изгубени како последица на криминална-
                  апсолутно да се избегнуваат: само педесет   та војна од Нацистичка Германија. Обеди-
                  години  по  завршувањето  на  војната,  де-  нета Германија треба да го признае трајно.
                  мократската историја на Федералната Ре-     Севкупно,  демократската  ГДР  имаше
                  публика и нејзиното долгорочно партнер-  мал простор за маневрирање во надвореш-
                  ство во Западна Европа во НАТО и во ЕУ   ната политика. Причините за ова беа мно-
                  не може да се напушти. Германија не може   гу и различни. Секако, направивме некои
                  да  си  дозволи  да  стане  само  предмет  на   грешки  поради  сопствените  недостатоци
                  разговори  на  четири  сили  или  дури  и  на   и неискуството. Недостатокот на единство
                  голема  мировна  конференција.  Наместо   во рамките на нашата сопствена влада не
                  тоа,  Федералната  Република  требаше  да   помогна. За мене, кратката магија како ми-
                  се смета за рамноправен партнер меѓу де-  нистер за надворешни работи беше моето
                  мократиите на Западот. И на крај, важно   „школување“ како политичар. Како и да е,
                  беше да се спречат повеќе од педесетмина   најважната причина е тоа што источногер-
                  поранешни непријатели да сакаат да збо-  манскиот народ гласаше за пристапување
                  руваат  за  германското  обединување  или   во Сојузна Република Германија. Источно-
                  да  се  направат  нови  барања  за  обесште-  германскиот  народ  сакаше  брзо  обедину-
                  тување. Тој ја истакна неопходноста двете   вање.  Тој  не  беше  заинтересиран  за  пре-
                  германски држави да бидат рамноправни    говорите што се водеа во негово име. Тој
                  преговарачки  партнери  чиј  договор  беше   не ја виде нивната важност и ги сметаше
                  предуслов  за  какво  било  решение.  Оваа   за одложено обединување. Дури подоцна,
                  аргументација беше осветлување за мене и   по обединувањето, ’грешките на обедину-
                  јас целосно ги споделив овие намери. По-  вањето‘ станаа тема на дебата.
                  натаму, чувствував дека можеме гордо да     Во  февруари  1990  година,  кога  се  гле-
                  забележиме  дека  се  боревме  за  демокра-  даше сè поголемата неспособност на кому-
                  тија  во  самата  ГДР.  Ние  Источногерман-  нистичката влада на ГДР на Ханс Модров
                  ците учевме од нашата историја. Сакавме   да владее, Кондолиза Рајс и Филип Зели-
                  да помогнеме во обликувањето не само на   ков  ја  окарактеризираа  ГДР  како  ’еднос-
                  германското обединување, туку и за идни-  тавно мутирачки труп‘. Сепак, тоа не беше
                  ната на Европа.                          оправдување  за  започнување  на  првата
                    Верував дека фразата што често ја ко-  официјална  рунда  од  разговори  2+4  пред
                  ристеа  Хелмут  Кол  и  Волфганг  Шојбле  –   да се одржат слободни избори и да се фор-
                  дека признавањето на границата е „цената   мира  демократски  легитимна  влада  на

  106                            ноември 2019
   2   3   4   5   6   7   8