Lifestyle
Крстот и Месечината
Тихомир Јанчовски | Авторот е писател
Економија и бизнис | печатено издание | јули/август 2023г.
Крстот свети над Скопје. Месечината исто, таа ми е од десната страна, само што се сокри зад крошната на чемпресот во дворот. Ене ја, се ѕиркаме. Заедно ќе го дочекаме утрото, јас, крстот и Месечината. На крстот на Водно ќе му ги угасат сијалиците, а месечината ќе стане невидлива поради сонцето. Но, тие и натаму ќе бидат таму кај што се. Со мене, и со сите нас. Светат крстот и месечината, и таа ми зборува за него. Мудра е, нема што.
Што е крстот? Тој е знак. Симбол. Крстот има хоризонтална и вертикална линија, и го означува вкрстувањето на духот и материјата, мекото и цврстото, болеста и здравјето, денот и ноќта, доброто и лошото... сѐ во човекот и во светот. Има личен крст, и крст што го носи човештвото. Тоа се сите работи што ни се дадени со раѓање, и добри и лоши: ние наследуваме од предците и имаме ограничувања – родени сме во машкo или женскo телo, во одредена земја, град или село, и од дадени родители, мајка и татко, во дадени време и простор. Од родителите и преку нив не наследуваме само добри нешта, туку и наследни болести на душата и телото. Се разбира, и изгледот: височината, обликот на носот, бојата на очите, тенкоста или дебелината... сето тоа. Го наследуваме и имотот, може да сме родени во богатство или во немаштија. Тоа не го бираме, со тоа се раѓаме. А животот ни е даден не за да ги прифатиме и да се помириме со сите дадености и околности, туку да ги разбереме и да ги совладаме пречките што нѐ кочат. А тие не се само материјални. За тоа да се случи, треба да бидеме распнати на својот крст, сите до еден. И државите, сите до една. И залудно е да се жалиме дека е тешко и да роптаме. Условите што ни се дадени, ограничувањата што ги имаме, се токму за нас и добри се зашто можеме да ги надминеме. Никому не му е дадено повеќе одошто може да носи. Кој во животот поминува низ многу страдања, може и многу да поднесува, голема му е мерата. Голем му е и денот, а и животот. Смислата на крстот ја наоѓаме во мигот на сопственото распетие, кога ја согледуваме својата мера, според личноста која сме.
Крстот не се двете дрвени греди на кои бил распнат Исус, тоа е историскиот материјален крст што тој го носел на Голгота. Му помогнал Симон Киринеецот (тој е од Киринеја), како и Јуда Предавникот. Треба да ги спознаеме своите внатрешни Симон и Јуда, и да не мислиме дека ние сме Исус, оти отидовме во лудница. Бог е љубов, и тој е во сѐ. Затоа треба да се сака љубовта во себе, во другите и во светот, а не само конкретниот бог – конкретниот Исус, Алах, Јехова... Бога го гледаме во очите на децата, во пупките на цвеќињата, во очите на саканата личност, во погледот на пријателите, во лаењето на кучињата. Љубовта е насекаде околу нас, и ако неа не ја гледаме, ако не можеме да ја почувствуваме, како ќе го видиме Господ кој е невидлив? Него никој никогаш не го видел. Така вели и Јован во евангелието. Бог е светлината што го осветлува секој човек што доаѓа на овој свет. Со други зборови, љубовта го осветува и советува секој човек. Ние се раѓаме од љубов, живееме со љубов и од љубов, и само оној кој навистина нема ни трошка љубов за никого и ништо, вклучително и за себе, е вистински антитеист. Атеистот, пак, верува дека човекот е мера на сѐ и дека нема бог, и не знае дека го вели истото што и верниците зашто и тој верува: дека не постои бог, туку дека човекот е сѐ. А човекот станува човек кога има љубов, со неа се обожува и ја добива мерата. Дури тогаш тој е во љубовта и љубовта е во него, и јасно му е дека таа постои и жива е, и сака да ја задржи по секоја цена, дури и да умре за неа. Ако љубов немаме, џабе ни се сите знаења и дипломи, бадијала секое богатство и талент, зашто однатре сме празни и постојано нешто бараме, нешто ни фали.
Кога има љубов човек е задоволен било да живее во подрум било во палата, тој е благословен. А кога нема љубов, тој е на патот од подрумот до палатата, и дури и да ја освои, ќе му биде малку, ќе сака две... три, илјада... ќе ги сака сите палати и ќе ги освојува на сите начини. Човек без мера, без мир во себе, сака да го освои сиот материјален свет. Како што е случајот со големите војсководци во историјата што не знаеле да запрат: Александар, Цезар, Наполеон, Хитлер, Сталин... и секој човек кој животот го троши на стекнување, без да сфати дека пропуштил вистински да живее. Душевните болници се полни со луѓе што мислат дека се еден од горенаведените.
Сите сме мали фашисти и комунисти додека не сфатиме дека тие се едно, и што ако се никакви, и нив треба да ги сакаме зашто се луѓе... и грешат. Штом фатиме страна и ние се огрешуваме зашто носиме суд дека едното е подобро од другото. А за секоја војна треба двајца, за секоја караница виновни се и едниот и другиот, тука нема победник и поразен – или двајцата губат или двајцата се победници... кога има љубов. Војните продолжуваат бидејќи луѓето не сфаќаат, или барем не прифаќаат, дека треба да се љуби својот непријател. Тој ти е даден не за да го уништиш, туку за да се спријателите, да се измирите. Инаку, и да го убиеш, тој нема да исчезне, ќе ти остане немир бидејќи тој продолжува да живее, во тебе. Да, во свеста или во потсвеста, ама во тебе. И неразрешените караници во семејството не завршуваат со смртта како што не завршува ни љубовта која ја чувствуваме за ближниот... како што не се губи ни месечината со светлоста на сонцето... мудрата месечина.