Економија
ПРЕГОЛЕМАТА ЗАВИСНОСТ ОД „СОНЧЕВА“ ЕНЕРГИЈА КАКО ПРИЧИНА ЗА КОЛАПСОТ ВО ШПАНИЈА И ПОРТУГАЛИЈА!?
07.05.2025
Една недела колапсот во енергетската мрежа во Шпанија и Португалија официјалните лица не открија која е главната причина за масовното затемнување, но потврдија дека не станува збор за сајбер напад.
Сепак, сè повеќе експерти за енергија веруваат дека причината за масовните прекини на електричната енергија лежи во предизвиците што ги носат со себе обновливите извори на енергија. Во времето на прекинот на електричната енергија, во Шпанија речиси 70 проценти од својата енергија на електричната мрежа ја добиваше од обновливите извори.
Соговорниците на Данас велат дека инцидентот покажал дека ниту сонцето ниту ветерот, не можат сами да го одржат системот стабилен. Без поддршка од резервни извори, како што се батерии, гасни централи или хидроенергија, мрежата останува кревка.
Експертот за енергетика Богдан Петровиќ изјави дека сите достапни информации во врска со прекинот на електричната енергија во Шпанија и Португалија укажуваат дека причината за овој инцидент се премногу обновливи извори на енергија на мрежата, кои не можат да го поддржат системот.
- Конечните наоди од истрагата сè уште не се објавени. Сепак, од објавените податоци, може да се заклучи дека почетокот на проблемот се случил на југозападот на Шпанија, каде што има голема концентрација на производство на енергија од сонцето, рече Петровиќ.
Тој посочи на клучниот момент кога се случил прекинот на електричната енергија, а тоа е попладне кога сонцето е најсилно. Во тоа време, додаде тој, Шпанија добивала повеќе од 50 проценти од својата електрична енергија од сончева енергија, плус дел од ветер, додека класичните извори учествувале со „скромни“ 20 проценти.
Проблемот со добивањето електрична енергија од ветер и сончева енергија е што нема турбини што се вртат, какви што постојат во класичните електрани, без разлика дали се на јаглен, нуклеарни, хидроелектрани или мазут.
- Турбините се вртат и му даваат инерција на системот. Сонцето и ветерот немаат системска инерција, па мрежата не може да издржи осцилации, објаснува Петровиќ.
Инерцијата ја обезбедуваат ротациони турбини во класичните електрани - тоа се машини што се вртат и затоа помагаат мрежата да остане стабилна дури и кога потрошувачката нагло расте. Но, соларните панели и ветерните турбини го немаат тоа.
Во моментот кога на Шпанија ѝ беше потребна помош, додава Петровиќ, тие немаа од каде да ја добијат, бидејќи имаа малку активни извори на електрична енергија што имаат ротација.
На прашањето како да се спречат вакви ситуации, Петровиќ истакнува дека се потребни „резервни извори“, т.е. резервни извори на енергија како што се батерии, гасни електрани и хидроелектрани.
- Неопходно е да се направат соодветни резервни копии, што секако ќе ја покачи цената на сончевата енергија до небото, смета Петровиќ.
Тој тврди дека денес цената на електричната енергија од ОИЕ вештачки се претставува како ниска, бидејќи не се земаат предвид трошоците за одржување на резервите. Но без нив системот е исклучително ранлив.
Петровиќ, исто така, истакна дека системот не може да се обнови со користење на обновливи извори по прекин.
- Кога ќе снема струја, не можете да го активирате системот користејќи сончева енергија. Мора да го активирате исклучиво од класични извори. Не можете да воспоставите мрежа само со помош на обновливи извори, изјави Петровиќ, за Данас.